اصطلاحاً رفتارهای تکراری، کلیشه‌ای یا رفتارهای خودتحریکی در میان افراد مبتلا به اوتیسم رایج است. اغلب این رفتارها برای آنها مفید هستند. هنگامی‌که کودکان احساس ناراحتی یا اضطراب می‌کنند، به نظر می‌رسد این فعالیت آنها را آرام می‌کند. کنترل رفتارهای تکراری در اوتیسم برای برخی والدین بسیار حائز اهمیت است.
اما گاهی اوقات، این رفتارها مضر یا حتی خطرناک هستند. برخی از رفتارها شامل ضربه زدن، لگد زدن یا گاز گرفتن است. که می‌تواند به سرعت به آسیب تبدیل شود. اگر کودک شما درگیر تحریک می‌شود، شش راهبرد وجود دارد که می‌توانید برای تسکین این میل استفاده کنید.
توجه داشته باشید که برخی از اشکال رفتارهای تکراری مفید هستند. گاهی اوقات، بهتر است به دیگران کمک کنید تا بفهمند کودک شما چه کاری انجام می‌دهد تا اینکه سعی کنید به طور کلی آن فعالیت را سرکوب کنید. در ادامه با بهترین کلینیک کاردرمانی کرج همراه شوید تا به طور تخصصی به این مسئله بپردازیم.
بیشتر بخوانید: درمان اوتیسم
رفتارهای تکراری یا کلیشه‌ای در اوتیسم چیست؟
همه ما هر از گاهی درگیر نوعی رفتار تکراری یا کلیشه‌ای می‌شویم. وقتی در یک جلسه طولانی مدت پاهای خود را تکان می‌دهیم یا بین وعده‌های غذایی دندان‌های خود را می‌مکیم، بدن خود را تسکین می‌دهیم. تحریک اوتیسم مشابه است، اما فعالیت‌ها ممکن است غیرعادی و شدید باشند؛ بنابراین نادیده گرفتن آنها برای سایر افراد دشوار است.
کارشناسان بهترین مرکز درمان اوتیسم کرج می‌گویند که برای کنترل رفتارهای تکراری اوتیسم باید با انواع آنها آشنا باشیم:
- تکان دادن سر به جلو و عقب
- بالا و پایین پریدن مکرر
- چرخیدن به دور و اطراف، یا روی تاب یا در حالت ایستاده
- تکان دادن دست‌ها از قسمت مچ دست
- تکان دادن انگشتان
- تکرار صداها، عبارات یا کلمات
همانطور که می‌بینید در اغلب موارد لازم نیست از روش‌های کنترل رفتارهای تکراری اوتیسم استفاده کنید. در موارد متعددی این رفتارها در تشخیص اوتیسم کاربرد دارند. با این حال گاهی لازم است برای کنترل چنین رفتارهایی به مراکز تخصصی مثل بهترین کلینیک کاردرمانی کرج مراجعه نمایید.
چه زمانی کنترل رفتارهای تکراری ضرورت پیدا می‌کند؟
رفتارهای تکراری در اوتیسم ذاتاً خطرناک نیستند؛ از طرفی گاهی اوقات رفتارهای تکراری و خودتحریکی از مهم‌ترین علائم اوتیسم هستند. کودک شما نمی‌تواند با تکان دادن دست یا پریدن به اطراف آسیبی به خود وارد کند. اما برخی از رفتارهای تکراری متفاوت هستند و می‌توانند باعث درد یا آسیب جسمی‌کودک شما شوند.
به عنوان مثال ممکن است ابزارهای خطرناک را با بدن خود تماس دهند؛ یا اینکه اندام‌ها و سر خود را به دیوار بکوبند. گاهی اوقات اقلام غیر خوراکی مانند خاک یا چوب یا مو را می‌جوند. این اشیاء می‌توانند در بدن قرار گیرند و برای بهبود خود به جراحی احتیاج داشته باشند.
بهترین کاردرمان اوتیسم کرج عنوان می‌کند که گاهی کودکان اوتیسم با نوعی رفتار تکراری به خودآزاری می‌پردازند. آنها ممکن است موهای خود را بکشند، انگشتان یا بازوهای خود را گاز بگیرند یا به سر و گردن خود ضربه بزنند. در طول این اپیزود، کودک آنقدر درگیر فعالیت است که درد بازدارنده نیست. در صورت رها شدن برای ادامه اعمال، کودک می‌تواند آسیب شدیدی به او وارد کند.
حتی کودکانی که ایمنی خود را به خطر نمی‌اندازند نیز می‌توانند از این فعالیت آسیب ببینند. برخی از کودکان به دلیل تصمیمات خود مورد تمسخر قرار می‌گیرند و برخی دیگر تنبیه می‌شوند. به عنوان مثال، کودکی که در طول کلاس بالا و پایین می‌پرد، می‌تواند به دلیل ایجاد اختلال در یادگیری مورد سرزنش قرار گیرد. در چنین مواردی بهترین گزینه این است که سایر افراد را از علت این رفتار کودک آگاه کنیم و در کنار آن از روش های کنترل رفتارهای تکراری اوتیسم استفاده کنیم.
6 راه برای کنترل رفتارهای تکراری در اوتیسم
اگر می‌خواهید فرزندتان در مدرسه عملکرد بهتری داشته باشد، یا نگران این هستید که فرزندتان به خود یا به دیگران آسیب برساند، می‌توانید به کنترل رفتارهای تکراری اوتیسم کمک کنید. در این قسمت به 6 توصیه مفید می‌پردازیم که با استفاده از آنها می‌توانید رفتارهای کلیشه‌ای را تا حد زیادی کاهش دهید.
به یک پزشک متخصص مراجعه کنید
برخی از رفتارهایی که به نظر می‌رسد تکراری هستند، ناشی از نگرانی‌های سلامتی بسیار واقعی هستند. به عنوان مثال خانواده ای نگران بودند که کودک اوتیستیک آنها با خروپف‌های مکرر تحریک می‌شود و ذهنش را آرام می‌کند. همانطور که متخصصان توضیح می‌دهند این رفتار می‌تواند ناشی از یک مشکل خواب سینوسی باشد. بنابراین رفتارهای تکراری همیشه طبیعی نیستند.
قبل از اینکه فرض کنید رفتار معمولی کودک ریشه در اوتیسم دارد، کودک را برای مشاوره به روانپزشک کودک خود ببرید. آنچه را که دیده‌اید توضیح دهید و برای رد هر گونه بیماری زمینه ای آزمایش بخواهید. این کار را قبل از برداشتن هر گام دیگری برای مقابله با رفتارهای کلیشه‌ای اوتیسم انجام دهید.
به دنبال منبع و تغییر مسیر باشید
افراد مبتلا به اوتیسم اغلب در پاسخ به یک محرک شروع به رفتارهای تکراری می‌کنند. بنابراین شما باید رفتارهای کودکتان را مشاهده کنید، علت آن را بشناسید و برای کنترل رفتارهای تکراری با محرک آن مقابله کنید.
محرک‌های رایج رفتارهای تکراری عبارتند از:
- سروصدا‌های بلند
- رایحه‌های قوی
- نورهای شدید و درخشان
- تغییر در روال و عادت‌های کودک
- احساسات شدیدی از مثل هیجان، ترس، غم یا شادی
وقتی متوجه شدید که کودکتان شروع به رفتارهای تکراری می‌کند، گفتگو با او را شروع کنید. از کودک بپرسید: “در حال حاضر چه احساسی داری؟” برخی از کودکان ممکن است بلافاصله پاسخ دهند، در حالی که برخی دیگر ممکن است مهارت‌های کلامی پیشرفته ای نداشته باشند. اگر فرزندتان نمی‌تواند با شما صحبت کند، بسیار مهم است که سعی کنید تشخیص دهید که با توجه به رفتارها او چه احساسی دارد.
بهترین کلینیک گفتاردرمانی کرج توصیه می‌کند اگر یک محرک مضر (مانند صدای بلند) را مشاهده کردید، آن را رفع کنید. کارشناسان توضیح می‌دهند که در طول این دوره‌ها باید از حالت‌های هیجانی و خصمانه اجتناب کنید. شما باید سعی کنید استرس کودک را کاهش دهید، نه اینکه آن را تشدید کنید.
هرگز کودک خود را محدود نکنید و از تنبیه بدنی استفاده نکنید. در عوض، کودک را تشویق کنید تا با وعده یک میان وعده، یک هدیه یا یک جایزه، رفتارهای تکراری را ترک کند. صدای خود را پایین و صورت خود را آرام نگه دارید.
گفتار درمانی و گکاردرمانی را شروع کنید
کارشناسان کاردرمانی کرج عنوان می‌کنند که رفتارهای تکراری در اوتیسم خود نوعی برقراری ارتباط است. برخی از افراد مبتلا به اوتیسم اعضای خانواده خود را دارند که می‌توانند هر عامل را تفسیر کنند و از این اطلاعات برای بیان احساس فرد استفاده می‌کنند. یک گفتاردرمانگر می‌تواند به فرد اوتیسم کمک کند تا استفاده از کلمات را یاد بگیرد، نه رفتار تکراری. بهترین مرکز گفتاردرمانی کرج می‌تواند در این مورد به شما کمک کند.
به عنوان مثال در طول گفتار درمانی، کودک می‌تواند یاد بگیرد که بگوید: “خیلی پر سر و صدا است!” این عبارت می‌تواند جایگزین تکان دادن سر به جلو و عقب یا جیغ زدن شود. سایر افراد می‌دانند که فرد به چه چیزی نیاز دارد و دیگر نیازی به رفتارهای تکراری نیست.
مشکلات حسی را جدی بگیرید
فعالیت بدنی کودک شما را درگیر چیزی سرگرم کننده نگه می‌دارد و کارشناسان می‌گویند کودکان اوتیسم اغلب خز مشکلات حسی رنج میبرند و یکی از علل رفتارهای تکراری اختلال در پردازش حس ها است بنابراین این کودکان با تعدیل حسی بهتر می‌توانند بیاموزند و کنترل رفتارهای تکراری اوتیسم را به دست بگیرند.
جلسات تمرینی کوتاه را در طول روز بچینید. اگر کودک شما درگیر رفتار تکراری فیزیکی، مانند بالا و پایین پریدن است، آن را بخشی از برنامه درمانی کودک خود قرار دهید.فعالینت های حسی زیر نظر بهترین کاردرمان برای رهایی از استرس ایجاد شده می‌تواند به محو شدن میل به رفتارهای کلیشه‌ای کمک کند.
رفتارهای تکراری ایمن را تشویق کنید
برای بسیاری از افراد مبتلا به اوتیسم، تحریک به طور قابل توجهی آرامش بخش است. به همین دلیل برای کنترل رفتارهای تکراری اوتیسم خطرناک می‌توان کودک را به رفتارهای ایمن تشویق کرد. آنها نمی‌توانند زندگی بدون این رفتارها را تصور کنند. اگر این مورد برای فرزند شما نیز صادق است، به دنبال راه‌هایی برای گنجاندن رهاسازی ذهنی در زندگی روزمره باشید.
بهترین مرکز درمان اوتیسم کرج توصیه می‌کند موارد زیر را به این منظور رعایت کنید:
- برنامه ریزی و زمان بندی: در طول روز به فرزندتان استراحت بدهید و او را تشویق کنید که به گونه‌ای رفتار کند که آرامش داشته باشد و کمتر تحت استرس قرار بگیرد. این کار تا حد زیادی به کنترل رفتارهای تکراری اوتیسم کمک می‌کند.
- چارچوب بندی رفتارهای تکراری به عنوان یک فعالیت خصوصی: فرزندتان را تشویق کنید تا به تکرار کردن رفتارها به عنوان کاری فکر کند که مردم به تنهایی انجام می‌دهند؛ زیرا می‌تواند به دیگران آسیب برساند یا نگران کند. بنابراین کودک سعی می‌کند حداقل در فضای خصوصی خود از این رفتارها استفاده کند.
- جستجو برای جایگزین رفتارها: اگر کودک شما صدای خرخر بلند می‌دهد، هدفون‌هایی با موسیقی بلند را امتحان کنید. اگر ضربه زدن تکراری باعث نگرانی همکلاسی‌ها می‌شود، توپ‌های استرسی یا توپ‌های تنیس را امتحان کنید. به دنبال راه‌هایی باشید که به فرزندتان کمک کنید بدون آسیب رساندن به خود یا دیگران در فعالیت‌ها شرکت کند. اجازه دهید فرزندتان به شما بگوید که آیا جایگزین‌های شما کار می‌کنند یا باید به جستجوی پاسخ‌ها ادامه دهید.
جلسات درمان ABA را برنامه ریزی کنید
بسیاری از تکنیک‌هایی که در اینجا توضیح دادیم ریشه در درمان تحلیل رفتار کاربردی (ABA) دارند. اجرای آنها زمان می‌برد و هر چه کودکان بیشتر بتوانند تمرین کنند، بهتر است. اگر با کنترل رفتارهای تکراری اوتیسم مشکل دارید، درخواست کمک از یک متخصص منطقی است.
در طول یک جلسه درمانی ABA، متخصصان رفتار کودک شما را تجزیه و تحلیل می‌کنند تا تعیین کنند که رفتارهای تکراری از چه زمانی شروع می‌شود. سپس، آنها تغییراتی را پیشنهاد می‌کنند که می‌تواند به حذف محرک‌های تحریک کننده کمک کند. آنها همچنین ممکن است جایگزین‌هایی را ارائه دهند که به فرزند شما یا دیگران آسیبی نرساند.
درمان ABA فشرده است و جلسات چندین بار در هفته انجام می‌شود. برای کودکان، این جلسات می‌تواند مانند بازی یا بازی به نظر برسد. درمانگران سخت کار می‌کنند تا کلام را روشن نگه دارند و پاداش‌ها را معنادار نگه دارند. در تمام این مدت، فرزند شما در حال یادگیری تکنیک‌هایی است که می‌تواند زندگی را بهتر کند.
بهترین مرکز درمان اوتیسم در کرج یعنی کلینیک فاطمه باقرزاده می‌تواند به استفاده مداوم از این تکنیک‌ها کمک کند.
آیا باید تمام رفتارهای تکراری اوتیسم را متوقف کنید؟
افراد مبتلا به اوتیسم رفتارهای کلیشه‌ای را بسیار متفاوت از والدین و همسالانشان توضیح می‌دهند. برای برخی از فعالان، این رفتارها بخش اصلی این است که آنها چه کسی هستند و چگونه در طول روز با آن کنار می‌آیند. آنها می‌گویند که حذف آن به این معناست که آنها را وادار کنیم تا آنچه را که واقعاً هستند سرکوب کنند. بنابراین برای کنترل رفتارهای تکراری اوتیسم باید حدود را نگه دارید.
کارشناسان کلینیک کاردرمانی کرج می‌گویند برخی افراد از تحریک برای موارد زیر استفاده می‌کنند:
- کنترل استرس
- بدن آنها را درک کنید
- تمرکز
- احساسات طاقت فرسا را مدیریت کنید
دیگران به این دلیل از رفتارهای تکراری استفاده می‌کنند که به سادگی احساس خوبی دارد. پنهان نگه داشتن تکانه‌هایشان در تمام طول روز طاقت فرسا است و آنها منتظر لحظات خصوصی هستند که می‌توانند صدا ایجاد کنند، بدن خود را حرکت دهند و بدون قضاوت خودشان باشند.
بزرگسالان اوتیستیک به محققان می‌گویند که اگر دنیای بیرون متوجه شود که این حرکت برای آنها چه معنایی دارد، افراد می‌توانند به رفتاری قابل قبول تبدیل شوند. اگر فرزندتان رفتاری به ظاهر بی‌ضرر دارد، اما از معلمان یا همسالانتان شکایت شنیده‌اید، درباره اینکه چرا فرزندتان به این سمت حرکت می‌کند و به چه معناست، صحبت با آنها کنید. شاید صحبت شما بتواند درک عمیق تری را در جامعه شما تقویت کند و در عین حال به فرزندتان اجازه دهد تا احساس کند مورد قبول و دوست داشتنی است.
اگر کودک شما به روشی مضر رفتارهای کلیشه‌ای را انجام می‌دهد، بهتر است اقدام کنید. دروسی که اکنون می‌آموزید می‌تواند تضمین کند که فرزند شما بهترین شانس برای یک بزرگسالی سالم، شاد و بدون مشکل را دارد.
بیشتر بخوانید: کاردرمانی اوتیسم
سخن پایانی
همانطور که گفتیم اولین اقدام برای کنترل رفتارهای تکراری اوتیسم، مراجعه به متخصصانی است که تبحر و تجربه کافی برای این کار را دارند. کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی فاطمه باقرزاده به عنوان بهترین مرکز کاردرمانی کرج، قادر است برای تشخیص اختلال اوتیسم (ASD) و سپس درمان اوتیسم کرج و کنترل آن به شما کمک کند.
با توجه به فراهم شدن خدمات کاردرمانی در منزل در کرج و گفتاردرمانی در منزل در کرج ، شما راحت‌تر می‌توانید از خدمات بهترین مرکز درمان اوتیسم در کرج بهره مند شوید.
