نقش کار درمانی در فلج مغزی
کاردرمانی به افراد کمک می‌کند مهارت‌هایی که به آن نیاز دارند را پرورش دهند و منجر به استقلال و رضایت آنها از زندگی می‌شود. واژه «کار» در عبارت کاردرمانی به معنی شغل مددجویان نیست؛ بلکه به معنی کارهای روزمره و فعالیت‌هایی است که به زندگی معنی می‌دهد. اما ممکن است بپرسید کاردرمانی در چه افرادی مفید است؟ در این مورد باید گفت که کاردرمانی در تمام افرادی که نیازهای روزمره خود مشکل دارند کمک کنند. ما در این مطلب قصد داریم به فواید کاردرمانی در فلج مغزی بپردازیم. با بهترین کلینیک کاردرمانی کرج همراه باشید.
برای یک کودک این فعالیت‌های روزانه شامل بازی کردن و یادگیری و آموزش است. کاردرمانی در کودکان بر روی تقویت توانایی بازی و یادگیری حرکتی و شناختی در کودکان تمرکز می‌کند؛ این مسائل برای رشد و مستقل شدن کودک بسیار مهم‌اند.
برای کودکانی که فلج مغزی دارند، کاردرمانی می‌تواند به هماهنگی مفاصل و عضلات کمک کند؛ این مسائل می‌توانند کارهای روزانه فرد را نیز سخت کنند. بنابراین در چنین شرایطی کاردرمانی در فلج مغزی کاملاً ضروری است. برخی از فعالیت‌هایی که در کاردرمانی در فلج مغزی مورد توجه قرار می‌گیرند شامل تسهیل غذا خورن، مسواک زدن و حمام کردن هستند. کاردرمانی می‌تواند به تقویت توانایی‌هایی اجتماعی، شناختی، فیزیکی و توانایی‌های ذهنی و حرکتی فرد کمک کند. این روش درمانی همچنین به پیدا کردن مشکلات مربوط به پردازش حسی نیز کمک می‌کند.
فواید کاردرمانی در فلج مغزی
کاردرمانی در فلج مغزی برای کودکان مبتلا به این اختلال از طرق مختلف کمک می‌کند و اغلب بسیار حیاتی است. کاردرمانی با ارتقا عملکرد و هماهنگی عضلات کوچک و بزرگ به کودکان مبتلا به فلج مغزی کمک می‌کند تا بتوانند زندگی عادی داشته باشند. کاردرمانی می‌تواند از طریق روش‌های زیر به کودکان مبتلا به فلج مغزی کمک کند:
- افزایش شانس استقلال آنها
- تقویت عملکرد کودکان در یادگیری و بازی کردن
- تقویت و ارتقا اعتماد به نفس و عزت نفس کودکان
- کمک به توسعه روتین مفید در زندگی روزمره
- دادن حس مفید بودن به آنها
- اافزایش عملکردهای حرکتی و رتقاء کیفیت زندگی کودکان
والدین و پرستاران کودک زمان زیادی برای کمک به کودکان در فعالیت‌های روزمره او سپری می‌کنند. از زمانی که کودک مراجعه به کلینیک کاردرمانی را شروع می‌کند، فواید و مزایای آن را مشاهده می‌کند. همچنین والدین کودک نیز احساس بهترین نسبت به کاردرمانی در فلج مغزی و به طور کُلی زندگی پیدا خواهند کرد.
فواید کاردرمانی در فلج مغزی برای والدین و پرستاران شامل:
- کاهش فشار بر آنها
- کاهش استرس
- احساس آرامش و امنیت
- ارتقا سطح کیفی زندگی
- مشاهده پیشرفت و ارتقا استقلال کودکشان
کاردرمانی می‌تواند به مشکلات زیر که ناشی از فلج مغزی است کمک کند:
فلج مغزی اسپاستیک: سفتی عضلات در نیم تنه بالایی و پایینی و حرکات خشک نشانه این نوع از فلج مغزی است. این نوع از فلج مغزی می‌تواند به دشواری در لباس پوشیدن، حمام کردن، استفاده از توالت، غذا خوردن، نوشیدن، نوشتن و نگه داشتن وسایل منجر شود.
فلج مغزی آتٍتوئید: کودکانی که این نوع از فلج مغزی را دارند،نمی‌توانند تون عضلاتشان را هماهنگ کنند و به همین دلیل کنترل حرکات برای آنها دشوار است. دشواری در فشردن اشیاء، حالت بدن، ابریزش دهان و بلع و تکلم در میان کودکانی که این نوع از فلج مغزی را دارند دیده می‌شود.
فلج مغزی آتاکسیک: مشکلاتی مثل تعادل و هماهنگی بدن در میان کودکانی که فلج مغزی آتاکسیک دارند شایع است. این کودکان اغلب در حرکاتی که به دقت احتیاج دارند و دچار رعشه یا لرزش می‌شوند. این مشکل باعث می‌شود در فعالیت‌هایی مثل نوشتن، غذا خوردن یا حرکات دقیق انگشتان یا حرکات تکراری مثل دست زدن مشکل داشته باشند.
چه انتظاری از کاردرمانی در فلج مغزی داشته باشیم؟
کاردرمانی در فلج مغزی در هر کودک مبتلا به فلج مغزی متفاوت است. برنامه درمانی هر کودکی که مبتلا به فلج مغزی است به صورت خیلی خاصی متفاوت است و قابلیت‌های اجتماعی- احساسی، فیزیکی، زبانی و … تاثیر گذار است.
در طول اولین قسمت‌های برنامه درمانی، کاردرمانی یک ارزیابی کامل را برای کودک در نظر می‌گیرد. این تست‌ها شامل ارزیابی حرکت، رشد حرکات دهان و اینکه چگونه کودک به تماس‌های فیزیکی پاسخ می‌دهد می‌شود. کاردرمانی در فلج مغزی همچنین شامل بررسی ضعف‌ها و قدرت‌های کودک در فعالیت‌های روزمره و تعیین اهداف خاص برای پیشبرد کودک با کمک والدین است.
اغلب کودکانی که مبتلا به فلج مغزی هستند، به حداقل 6 تا 9 ماه برنامه ارزیابی احتیاج دارند. بعد از این ارزیابی‌ها کاردرمان برنامه درمانی را بر اساس نتایج تست‌ها آغاز می‌کنند و تغییرات آرام آرام شروع می‌شوند. بنابراین نباید انتظار یک درمان سریع و فوری برای اختلالی مثل فلج مغزی را داشته باشید.
تمرینات و برنامه های درمانی مورد استفاده در کاردرمانی
کاردرمانی در فلج مغزی شامل فعالیت‌های مفیدی است که به بازدهی و سطح عملکرد را ارتقا می‌دهند. کاردرمانی برای درمان فلج مغزی بر روی زمینه‌های زیر تمرکز می‌کند:
- کنترل حرکتی مناسب: کاردرمانی با کار بر روی قدرت عضلات دست، مجزاسازی انگشتان، دستکاری اشیاء، رشد قوس کف دست و در دست گرفتن قیچی، چالاکی دست‌های مددجو را افزایش می‌دهد.برای تسهیل این عملکردها فعالیت‌هایی شامل بازی با اسباب‌بازی‌های ، نگه داشتن گیره لباس و فشار دادن سکه داخل قُلک میتوان استفاده می‌شود.
- هماهنگی دو سمت بدن: آموزش‌های بازی محور به کودک کمک می‌کند در یک زمان هر دو طرف بدنش را هماهنگ کند. بعضی از این فعالیت‌ها شامل شیپور زدن، بازی‌های لِگو و پازل است.
- قدرت و ثبات اندام فوقانی: بازی‌هایی که بر روی ثبات و قدرت تنه، شانه‌ها و مچ دست تمرکز می‌کنند در کاردرمانی فلج مغزی پرکاربردند. فعالیت‌هایی مثل خزیدن، ایستادن روی شکم در هنگام مطالعه و بازی‌های دیگر از جمله این بازی‌ها هستند.
- عبور از خط وسط بدن: بازی‌ها و فعالیت‌هایی مثل پرتاب توپ به کودک آموزش می‌دهد که با استفاده از پاها و دستان خود از خط مرکز بدن خود بچرخد.
- مهارت‌های حرکتی بینایی: این مهارت‌ها هماهنگی چشم و دست را با استفاده از برخی مهارت‌ها افزایش می‌دهند؛ از جمله این فعالیت‌ها میتوان به نقاشی کشیدن، چیدن ماکارونی یا دانه‌ها یا پرتاب و گرفتن توپ است.
- ادراک بینایی: فعالیت‌هایی که قابلیت درک کردن، ارزیابی و فهمیدن آن چیزی را که کودک می‌بیند را ارتقا می‌دهد. فعالیت‌هایی مثل پازل حروف الفبا، بازی کردن با اشیاء مختلف و بازی‌های فکری به این کار کمک می‌کنند.
- خود مراقبتی: کاردرمانی در فلج مغزی قابلیت بر عهده گرفتن فعالیت‌های روزانه و کمک به کودک برای بیشتر مستقل شدن در منزل و مدرسه را در کودک ارتقا می‌دهد. این فعالیت‌ه می‌توانند مثل مسواک زدن، بستن بند کفش، غذا خوردن یا لباس پوشیدن ساده باشند.
کاردرمانی در فلج مغزی از تکنیک‌های خاصی نیز برای درمان فلج مغزی رسیدن کودک به اهدافش استفاده می‌کند که شامل:
فعالیت‌های اجباری کودکانه: این فعالیت‌ها قابلیت تحرک قسمت‌های ضعیف‌تر بدن با کمک گرفتن از قسمت‌های قدرتمند بدن را تقویت می‌کند. برای کودکی که در تحرک یک دست خود مشکل دارد، مهار کردن دست قوی‌تر باعث می‌شود دست ضعیف بیشتر کار کند و به طور کامل قدرت خود را بازیابی کند. در واقع کمک گرفتن از عضو دیگر با مهار کردن آن انجام می‌شود.
درمان یکپارچگی حسی: توانایی پیشبینی، مشاهده و دریافت اطلاعاتی که با استفاده از گیرنده‌های حسی به مغز وارد می‌شوند را تقویت می‌کند. این فعالیت‌ها کودک را با تجربیات حسی مختلفی آشنا می‌کنند و شامل بازی با توپ، بازی با شن و آب، نقاشی با انگشتان، راه رفتن بر روی فرش‌های مختلف و خمیر بازی هستند.
چه تجهیزاتی در کاردرمانی در فلج مغزی کاربرد دارند؟
کاردرمانی در فلج مغزی از دستگاه‌ها و ابزارهای مختلفی استفاده می‌کند. این ابزارها ممکن است از ابزارهای خانگی تا دستگاه‌هایی با تکنولوژی بالا را شامل شوند.
ابزارها
- وسایل روزمره خانگی (اسفنج، نخ، کاه، گیره لباس، قیچی و …)
- کتاب‌ها
- قیچی‌های مخصوص
- ابزار مربوط به لباس (زیپ، دکمه و …)
- اسباب بازی‌هایی که به تقویت مهارت‌های حرکتی کمک می‌کنند
- بازی‌هایی که به رشد حرکتی و ادراکی کمک می‌کنند
- نوشت ابزار
- آهن ربا
دستگاه‌های پیشرفته
- ابزار تنظیم نشستن و موقعیت بدن
- وسایل مخصوص غذا دادن
- برنامه‌ها و سامانه‌های کامپیوتری
- تجهیزات و وسایل خانگی
- وسایل و تجهیزات توالت
- تبلت‌ها و موبایل‌های هوشمند
کاردرمانی بر حسب سن
کاردرمانی به افراد با هر سنی کمک می‌کند. در مورد کاردرمانی در فلج مغزی کودکان باید گفت درمان بر اساس نیازها و توانایی‌های فیزیکی، زبانی، اجتماعی و ذهنی آنها و همچنین سن آنها صورت می‌گیرد. در ادامه به روش‌های درمانی مد نظر کاردرمان‌ها بر حسب سن افراد اشاره می‌کنیم:
خردسالان: روش‌های درمانی مورد استفاده در خردسالان بیشتر حول بازی درمانی و یادگیری است. بازی‌ها و اسباب‌بازی‌هایی که برای تقویت رشد ادراکی و فیزیکی کودکان مبتلا به فلج مغزی استفاده می‌شوند در کاردرمانی کاربرد دارند.
کودکان: درمان کودکان بیشتر بر روی تقویت رشد ادراکی و فیزیکی آنها تمرکز دارد و علاوه بر آن فعالیت‌های روزمره کودک را نیز تحت نظر می‌گیرد. کاردرمانی می‌تواند بازدهی کودک در مدرسه و مهارت‌های اجتماعی او را ارتقاء دهد.
یافتن کاردرمان خوب
کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی فاطمه باقرزاده بهترین کلینیک کاردرمانی در کرج است که در زمینه کاردرمانی در فلج مغزی نیز سابقه و تجربه ارزشمندی دارد. این کلینیک با استفاده از تکنیک‌ها و تجهیزات روز دنیا سعی می‌کند بهترین برنامه درمانی یا تشخیصی را بر روی مددجو اجرا کند. شایسته ذکر است که این کلینیک با ارائه خدمات کاردرمانی و گفتاردرمانی در منزل کرج نیز پیگیری روند درمانی را برای شما عزیزان آسان کرده است. توصیه می‌کنیم برای مشاوره رایگان با بهترین کارشناسان ما، با شماره تماس درج شده در بخش تماس با ما ارتباط برقرار نمایید.
